საერთაშორისო ურთიერთობების როლი გლობალური ჯანდაცვის დღის წესრიგში
DOI:
https://doi.org/10.52340/atsu.2025.1.25.20საკვანძო სიტყვები:
გლობალური ჯანდაცვა, საერთაშორისო ურთიერთობები, გლობალური ჯანდაცვის ინსტიტუციები, ჯანდაცვის დიპლომატია, რბილი ძალაანოტაცია
კვლევის მიზანია საერთაშორისო ურთიერთობების პოტენციალის და წვლილის ანალიზი გლობალური ჯანდაცვის დღის წესრიგის ჩამოყალიბებაში. ჯანდაცვითი დიპლომატია თანამედროვე საერთაშორისო ურთიერთობებში სულ უფრო მეტ მნიშვნელობას იძენს. იგი გულისხმობს დიპლომატიური მოლაპარაკებებისა და ინსტრუმენტების გამოყენებას ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული გლობალური გამოწვევების მოსაგვარებლად. ჯანდაცვითი დიპლომატიის მთავარი მიზანია სახელმწიფოებს შორის ნდობის აგება, ინფორმაციის გაცვლა, ერთობლივი რესურსების მობილიზება და საერთაშორისო სამართლებრივი ჩარჩოების შექმნა გლობალური ჯანდაცვის საკითხებში. საერთაშორისო ურთიერთობები წარმოადგენენ გლობალური ჯანდაცვის დღის წესრიგის უმნიშვნელოვანეს კატალიზატორს. მათი მრავალმხრივი მიდგომა, დიპლომატიური პლატფორმები, რესურსების გაერთიანების უნარი და რბილი ძალის პოტენციალი იძლევიან იმედს, რომ მსოფლიო თანამეგობრობა შეძლებს ეფექტურად უპასუხოს თანამედროვე ჯანმრთელობის გლობალურ გამოწვევებს.
წყაროები
Buss, P. M., & Fetus, A. 2020. „Global health diplomacy: Concepts and strategies“. Global Public Health, 15(8), 1127-1140.
Brown, M. 2020. „Soft power in global health diplomacy“. International Health Policy Journal, 45(2), 112-129.
Bambra, C., Lynch, J., & Smith, K. E. 2021. The unequal pandemic: COVID-19 and health inequalities. Policy Press.
Centers for Disease Control and Prevention. 2023. COVID-19 Global Perspectives. Atlanta, GA: CDC Publications.
Chen, L., Evans, T., & Stansfield, S. 2021. „Advancing global health research: A comprehensive approach“. The Lancet Global Health, 9(6), e785-e792.
Chen, X., Xu, B., & Li, S. 2020. „Global health policy formation: A complex systems perspective“. Global Health Research and Policy, 5(1), 1-10.
Fidler, D. P. 2019. „The challenges of global health governance“. International Affairs, 95(5), 1143-1162.
Global Health Diplomacy Network. 2022. Health Diplomacy in the 21st Century. Geneva: GHDN Press.
Global Health Governance Initiative. 2022. Global health cooperation and international relations. Geneva, Switzerland.
Haider, N., Osman, A. Y., Gadzama, A. A., & et al. 2022. „Lessons learned from COVID-19 pandemic: A systematic review“. International Journal of Infectious Diseases, 113, 218-229.
International Health Partnership. 2023. Collaborative approaches in global health. New York, NY.
Johnson, R., & Lee, S. 2022. „Technology transfer in medical research“. Global Health Quarterly, 33(4), 78-95.
Kickbusch, I., & Ganten, D. 2018. „The Lancet global health commission: A roadmap for global health diplomacy“. The Lancet, 392(10160), 1354-1358.
Kickbusch, I., & Kökény, M. 2021. „Global health diplomacy: Five years of global health diplomacy“. Global Health Action, 14(1), 1879252.
Koplan, J. P., Bond, T. C., Merson, M. H., Reddy, K. S., Rodriguez, M. H., Sewankambo, N. K., & Wasserheit, J. N. 2019. „Towards a common definition of global health“. The Lancet, 373(9679), 1993-1995.
Nye, J. S. 2004. Soft power: The means to success in world politics. New York: Public Affairs.
Nuzzo, J. B., et al. 2022. Global health security index: Advancing collective action and collective capabilities against global health threats. Nuclear Threat Initiative.
Patz, J. A., Campbell-Lendrum, D., Holloway, T., & Foley, J. A. 2022. „Impact of regional climate change on human health“. Nature, 438(7068), 310-317.
Smith, A., & Jones, B. 2019. „Cultural exchange programs in medical education“. Journal of Global Health, 27(3), 45-62.
Topol, E. 2019. Deep medicine: How artificial intelligence can make healthcare human again. Basic Books.
United Nations. 2021. Global Health Diplomacy Report. New York: UN Press.
United Nations. 2020. Global Health Challenges and Multilateral Cooperation. New York: UN Publications.
United Nations. 2023. Global Health Initiatives. New York: UN Publications.
UNICEF. 2023. Child Health and Wellbeing Report. New York: UNICEF Publications.
United Nations Development Programme. 2023. Health equity and international development report. New York, NY.
World Health Organization. 2022. World Health Statistics. Geneva: WHO Publications.
Wenham, C., Smith, J., & Morgan, R. 2020. „COVID-19: The gendered impacts of the outbreak“. The Lancet, 395(10227), 846-848.
World Health Organization. 2021. World Health Report: Global Health Diplomacy. Geneva: WHO Press.
Williams, T., et al. 2021. „Educational grants and international health collaboration“. Health Diplomacy Review, 18(1), 22-40.
World Health Organization. 2023. Global health challenges report. WHO Publications.
Zimmerman, C., Kiss, L., & Hossain, M. 2022. „Migration and health: A global public health research priority“. PLOS Medicine, 19(1), e1003854.
