პაუზა წერით მეტყველებაში (ქართული და ინგლისური ენების შეპირისპირებითი ანალიზი)
საკვანძო სიტყვები:
პუნქტუაცია, პაუზა, ოქსფორდის მძიმე, კომპენსაცია, ინტონაცია, მახვილიანოტაცია
ინგლისური ენის მართლწერის სწავლებისას აღმოვაჩინეთ გარკვეული სხვაობა ქართულ და ინგლისურ ენებში სასვენი ნიშნების გამოყენების კუთხით. განსაკუთრებულად საყურადღებოდ მივიჩნიეთ იმ სასვენი ნიშნების დახასიათება, რომელთა ფუნქცია წერით მეტყველებაში პაუზის გამოხატვაა. ენობრივი სისტემით განსხვავებულ ქართულ და ინგლისურ ენებში დიდი ინტერესი გამოიწვია პაუზის განხილვამ, სადაც სასვენი ნიშნები მონაწილეობენ. უდავო იყო, რომ ქართველი, ბრიტანელი და ამერიკელი ავტორების ნაწარმოებებიდან ამოკრებილი მაგალითები ნათელს მოჰფენდა ამ საკითხს; ზოგიერთი თეორიული საკითხი კი დაგვეხმარებოდა უფრო ღრმად შეგვესწავლა ის სხვაობა, რაც ახასიათებს შესადარებელ ენებში პაუზის გამომხატველ სასვენ ნიშნებს, მათ ფუნქციას და ადგილს სხვადასხვა ტიპის წინადადებებში. განსაკუთრებით საყურადღებო იყო მძიმის გამოყენების სხვადასხვა შემთხვევა, როგორც ქართულში, ასევე ინგლისურ ენაში. სტატიის მიზანიც გახლდათ დაგვედგინა ის მიზეზები, რამაც გამოიწვია ამ ენებში მძიმის ხმარების სხვადასხვა შემთხვევების არსებობა. ნაშრომის შესრულების პერიოდში ვიხელმძღვანელეთ სხვადასხვა მეთოდით: გრამატიკული გარჩევა, ენაზე დაკვირვება, შედარება-შეპირისპირება. დიდი დახმარება გაგვიწია ასევე ანალიზურ-სინთეზურმა მეთოდმა. ჩვენ მიერ შესადარებელი ენებიც ხომ ერთი (ქართული) სინთეზურია, ხოლო მეორე (ინგლისური) ანალიზური.
წყაროები
გამსახურდია კ. 1954. რჩეული თხზულებანი. რვატომეული. თბილისი: საბჭოთა საქართველო.
გოჩიტაიშვილი ქ. 2018. ქართული ენის მართლწერისა და პუნქტუაციის საკითხები, პროექტი: ბიბლიოთეკა სკოლას.
ვაშაკიძე ი. 2016. ქართული ენის პრაქტიკული კურსი და აკ. წერის საფუძვლები. თბილისი: უნივერსალი. 2016.
კვირიკაშვილი ვ. 2015. „წერითი მეტყველების განვითარების გზები დაწყებით კლასებში“. ინტერნეტგაზეთი mastsavlebeli.ge. 27.08. 2015. მოძიებულია 25.08.2023. http://mastsavlebeli.ge/?p=102
კლდიაშვილი დ. 1988. ქართული პროზა. წიგნი XVI. თბილისი: საბჭოთა საქართველო.
მაღლაკელიძე ნ. 2013. ქართული ენის სწავლების მეთოდიკა/დიდაქტიკა (I-IV კლასები). თბილისი: მერიდიანი.
ჯღარკავა ვ. 2019. „მძიმის არასათანადო ადგილზე დასმის შესახებ“. ინტერნეტგაზეთი mastsavlebeli.ge, 11.06.2019. მოძიებულია 30.08.2023 http://mastsavlebeli.ge/?p=22197
ჯავახიშვილი მ. 2005. არსენა მარაბდელი. თხზულებანი 7 ტომად. ტომი 4.
თბილისი: საქართველოს მაცნე.
Grammarly. 12. 08. 2022. When to use a Comma before "And". https://www.grammarly.com/blog/comma-before-and/#:~:text=Comma%20before%20and%20that%20joins,we'll%20visit%20the%20Louvre.
Great American Short Stories. 2002. New York: Rover Publications, INC, Mineola.
Lomonsov Moscow State University. 05.05.2019 “Intonation of compound and Complex Sentences”. fonetika_teoria, doc
English Story. 1996. Москва: Менеджер.
University of Houston Law Center. 2018. “Pauses”. Law.uh.edu
