ფსიქოემოციური სტრესის დონე, გამომწვევი ფაქტორები და მისი გავლენა სამედიცინო ფაკულტეტის სტუდენტთა ჯანმრთელობაზე
DOI:
https://doi.org/10.52340/atsu.2024.23.01.23საკვანძო სიტყვები:
students employment, academic stress, anxiety, stress relief methodsანოტაცია
კვლევის მიზანს წარმოადგენდა აკადემიური სტრესის დონის, დეტერმინანტების და გამოვლენის თავისებურებების იდენტიფიცირება საგამოცდო სესიების მიმდინარეობის პერიოდში და სტუდენტთა ჯანმრთელობაზე ამ ფაქტორების კომპლექსური გავლენის შეფასება. კვლევა ჩატარდა ჯვარედინ–სექციური მეთოდით. გამოკითხვის ინსტრუმენტს წარმოადგენდა ნახევრად სტრუქტურირებული თვითადმინისტრირებადი კითხვარი, ხოლო კვლევის ობიექტს - აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის მედიცინის ფაკულტეტის სტუდენტები (n-165).მიღებული მონაცემების მიხედვით: სტუდენტთა საერთო რაოდენობიდან 43 % იყო მამრობითი, ხოლო 57 % - მდედრობითი სქესის, დასაქმებული 61 სტუდენტიდან მხოლოდ ნაწილი (23 % ) მუშაობდა სამედიცინო პროფილის სხვადასხვა დაწესებულებაში - ძირითადად, დამხმარე მედდის პოზიციაზე. სწავლასთან სამუშაოს შეთავსება „უჭირდა“ დასაქმებულ სტუდენტთა ნახევარზე მეტს, „ძალიან უჭირდა“ – 28 %-ს. კვლევამ აჩვენა, რომ ინტენსიური სასწავლო დატვირთვა და გამოცდები, როგორც ძირითადი სტრეს-ფაქტორები, გავლენას ახდენენ სტუდენტის ჯანმრთელობაზე. აკადემიური სტრესი ვლინდება საკმაოდ მაღალი ფსიქოემოციური დაძაბულობით, განსაკუთრებით საგამოცდო სესიების პერიოდში. სტრესის გამოვლინების ბიოლოგიური ნიშანი უმეტესად იყო თავის ტკივილი,სტუდენტ გოგონებში შფოთვის დონე უფრო მაღალი აღმოჩნდა, ვიდრე ვაჟებში (p<0,05). სტრესის მოხსნის მეთოდებთან დაკავშირებით ახალგაზრდების 92 %-ს ჰქონდა საკმაოდ მწირი ინფორმაცია. სტუდენტთა ნაწილი დაძაბულობის მოსახსნელად უპირატესად იყენებდა მეგობრებთან ურთიერთობას (52,4 %) და ძილს (16,9 %). ამრიგად, კვლევის შედეგების მიხედვით, შეიძლება ითქვას, რომ სტუდენტთა ჯანმრთელობაზე მნიშვნელოვანი ინფორმაციული და გარემოსმხრივი დატვირთვის უარყოფითი შედეგების შემცირების, სტრესული სიტუაციის ადეკვატური აღქმის განვითარების, გამოცდისათვის მათი ფსიქოემოციური მომზადების მიზნით საჭიროა გამოვლენილი თავისებურებების გათვალისწინება სასწავლო პროცესის ორგანიზების დროს.
წყაროები
Cohen, S. and Williamson, G. 1988. „Perceived Stress in a Probability Sample of the United States“. [The Perceived Stress Scale (PSS-10]. The Social Psychology of Health: Claremont Symposium on Applied Social Psychology, Newbury Park, CA: Sage. 1988: 31-67.
Fateeva N.M.- „ Adaptation of students to exam stress“, Simvol nauki. 1, 2016: 32-34.
Hashmat, Sh., Hashmat M., F. Amanullah, S. Aziz. 2008: „Factors causing exam anxiety in medical students“ J Pak Med Assoc. Vol. 58, No. 4, 2008: 167-170.
Novgorodtseva, I.V., S.E.Musihina, V.O.Pyankova. 2015. “Training stress of medical students: causes and manifestations”, ж. Meditsinskie novosti. N8, 2015: 35–37.
Qamar K, NS. Khan, Bashir Kiani MR. 2015. “Factors associated with stress among medical students”, Journal of Pakistan Medical Association. 65(7), 2015: 753-5.
Ruzhenkova, VV. 2020. “The prevalence and clinical structure of mental disorders in medical students”, Research Result in Biomedicine. 6(1), 2020: 135-153.
Sabirova, RS, Umurkulova, MM, Kuo, BC. 2020. “Academic stress at different years of study”, Bulletin of the Karaganda University. Pedagogy series. № 4(100), 2020: 71-78.
Sarinova, G., V. Popov. 2022. “ The study of the features of the manifestation of stress in students of Kazakhstan Universities”. Scientific and practical journal EJCRP&P. 1(1), 2022: 69-76.
Shcherbatykh, YV. 2012. “Psychology of stress and correction methods”, Vysshee obrazovanie v Rossii. №3, 2012: 111 – 115. http://www.no-stress.ru/testy/stress.htm
Spielberger-Hanin anxiety test. 2021. https://testyonline.com/TitlePassTestsPsychology_eng/Health2
Tung, YJ, Lo KK, Ho, RC, Tam, WS. 2018. “Prevalence of depression among nursing students: A systematic review and meta-analysis”, Nurse Education Today. 2018; 63:119-29 [DOI:10.1016/j.nedt.2018.01.009] [PMID]
Verulava, T., R. Jorbenadze. 2022. “The impact of part-time employment on students' health: A Georgian Case”, MMJ, Malta Medical Journal, Volume 34, Issue 01, 2022: 50-57.
Winzer, R., Lindberg, L., K., Guldbrandsson, A. Sidorchuk. 2018. “Efects of mental health interventions for students in higher education are sustainable over time: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials.” PeerJ. 2018; 2; 6: e4598 [DOI:10.7717/peerj.4598] [PMID] [PMCID]
Zaitsev, Yu.A., Khvan, A.A. 2011. “Standardization of methods for diagnosing anxiety by Ch. Spielberger - Yu. Khanina and J. Taylor.“ Psychological diagnostics. No.3, 2011: 9-31.
Андреева, Е. А. 2021. „Особенности проявления стресса у студентов во время сдачи экзаменционной сессии “ ж. Педагогика и Психология образования. Т. 5. № 1(14), 2021: 159-170.
Бердиев, Р.М., В.А. Кирюшин, Д.И. Мирошникова. 2017. „Состояние здоровья студентов-медиков и факторы его определяющие“, Российский медико-биологический вестник имени академика И.П. Павлова. Т. 25, №2, 2017: 307-315.
Катунин, А.П. 2012. „Стрессоустойчивость как психологический феномен“, ж. Молодой ученый, №9. 2012: 243-247.
Марчук, С. А. 2019. “Влияние экзаменационного стресса на психофизическое состояние студентов”. Ученые записки университета имени П.Ф. Лесгафта. № 10 (176), 2019: 222-227.
