როლან ბარტი რასინის შესახებ (კრიტიკა და შეფასება)
DOI:
https://doi.org/10.52340/atsu.2024.2.24.09საკვანძო სიტყვები:
ბარტი, სტრუქტურალიზმი, „მეტაენა“, „ახალი კრიტიკა“, კლასიციზმი, რასინიანოტაცია
სტატიაში გაანალიზებულია როლან ბარტის მიერ 1963 წელს გამოქვეყნებული თეორიული ნააზრევი „Sur Racine” („რასინის შესახებ“), რომელიც სტრუქტურალისტური თეორიების ჭრილში კლასიციზმისა და რასინის დრამატურგიის კრიტიკას სრულიად ახალი ხედვით გვთავაზობს. სამწუხაროდ, რ. ბარტის ეს ცნობილი ნაშრომი ქართულ ენაზე არ არის ნათარგმნი, სადაც ავტორი რასინისეულ წერის მანერას აანალიზებს არა ტრადიციული ლიტერატურული კრიტიკული თვალსაზრისით, არამედ, ახლებურად, რასაც მე-20 საუკუნის „ახალ კრიტიკას“ უწოდებენ საფრანგეთში, რაც მოგვიანებით მთელს ევროპაში დამკვიდრდა. სტატიაში განხილულია, ასევე, რომ ბარტმა თავისი მოდერნისტული თეორიების საფუძველზე დიდი კლასიცისტი მწერლის დრამატურგიული შედევრების სრულიად განსხვავებული ტოპოლოგიური კლასიფიკაცია მოახდინა. მან შემოგვთავაზა წერის კონცეფციის ახლებური გაგება, რომელიც ენისგან, სტილისგან და მწერლობისგან გამიჯნა. მიუხედავად ბარტის რასინისეული კლასიცისტური სამწერლობო ენის კრიტიკისა, მან ერთგვარი „მეტაენის“ გააზრება შემოიტანა ლიტერატურაში, რომლის ყალიბს, სწორედ, ჟან რასინთან მიაგნო, რამაც კრიტიკოსის აზრით რასინის დრამტურგია მარადაქტუალურ კვლევის ობიექტად აქცია.
წყაროები
ბარტი, როლან. 2012. წერის ნულოვანი დონე (ქართულ ენაზე), თბილისი: ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა.
Barthes, Roland. 2002. Sur Racine. Paris: Éditions du Seuil.
Barthes, Roland. 2014. Denis Roche, Annie Ernaux, Paris, Honoré Champion; Genève, Slatkine.
Barthes, Roland. 1975. „An Introduction to the Structural Analysis of Narrative, Lionel Duisit New Literary History“. Vol. 6, No. 2, On Narrative and Narratives. Winter, 1975.
Bertrand, Jean-Pierre (dir.). 2017. Roland Barthes: continuités. Paris, Christian Bourgois, 2017.
Burke, Seán. 2010. The Death and Return of the Author: Criticism and Subjectivity in Barthes, Foucault, and Derrida, 3, 2010.
Compagnon, Antoine. 2015. L’Âge des lettres, Gallimard.
Coste, Claude. 2000. „Roland Barthes ou la hantise du XVIIe siècle“, Elseneur, n° 15-16; („Postérités du Grand Siècle“). Presses universitaires de Caen.
Derrida, Jacques. 2007. "The Deaths of Roland Barthes," in Psyche: Inventions of the Other, Vol. 1, ed. Peggy Kamuf and Elizabeth G. Rottenberg, Stanford: Stanford University Press.
Marty, Éric. Roland, Barthes. 2006. le métier d'écrire, Paris, Seuil.
Marty, Éric. Roland Barthes. 2010. la littérature et le droit à la mort, Paris, Seuil.
Melkonian, Martin. 1993(1989). Le corps couché de Roland Barthes, Paris, Armand Colin.
Messager, Mathieu. 2019. Roland Barthes, Paris, Presses universitaires de France.
Messager, Mathieu. 2021. Barthes/Quignard. L'idée de littérature au tournant du XXIe siècle, Presses universitaires de Rennes.
Milner, Jean-Claude. 2003. Le pas philosophique de Roland Barthes, Lagrasse, Verdier.
Roger, Philippe. 2007. „Barthes post-classique“, Revue d’Histoire littéraire de La France.
Samoyault, Tiphaine. 2015. Roland Barthes, Paris, Seuil.
Sollers, Philippe. 2015. L'Amitié de Roland Barthes, Paris, Seuil.
Sontag, Susan. 2009(1979). L'écriture même: à propos de Roland Barthes, Philippe Blanchard (trad.), Paris, Christian Bourgois.
The Art Story, Roland Barthes. 2008-2024. FRENCH PHILOSOPHER, SOCIAL THEORIST, AND SEMIOTICIAN, THE ART STORY FOUNDATION; https:// www. theartstory. org/influencer/barthes-roland/
Classicisme et rhétorique chez Roland Barthes: que faire des lieux communs du XVIIe siècle dans la «modernité»? Presses universitaires de Rennes; pp.185-203, consultée le 20 mai 2004; https:// books. openedition.org/pur/180236?lang=en
Pennanech, Florian. 2008 „Poétique de l’anti-philologie dans Sur Racine“, Fabula-LhT, n° 5, Poétique de la philologie, novembre 2008. consultée le 17 mai 2015. URL: http://www.fabula.org/lht/5/pennanech.html>
Zarzouli, Despina. 2018. „L’étude de la violence dans le Sur Racine de Roland Barthes“, Babel, 38 -1, [En ligne], 2018, mis en ligne le 01 février 2019, consulté le 28 avril 2024; URL: http://journals. openedition.org/ babel/6423; DOI: https://doi.org/10.4000/babel.6423
Барт, Р. 1989. Избранные работы: Семиотика, Поэтика, Пер. с фр. Сост., общ. ред. и вступ. ст. Г. К. Косикова. Москва: Прогресс.
Борей .В. Ю. 2018. „Поэтика Расина и ее структурный анализ Ролана Барта“, 18-09-2018, https://md-eksperiment.org/ru/post/20180918-poetika-rasina-i-eyo-strukturnyj-analiz-rolanom-barto
